ԵԽԽՎ ամառային նստաշրջանին «Լաչինի միջանցքով ազատ և անվտանգ մուտքի ապահովման» թեմայով զեկուցող Փոլ Գավանը իր ելույթի սկզբում նշել է, որ անդրադառնում է ոչ թե Հայաստանի և Ադրբեջանի հարաբերություններին, այլ Լաչինի միջանցքի արգելափակման հարցին:
Նա նշել է, որ Լաչինի միջանցքում հետաքննության շրջանակում այցելել է Հայաստան, սակայն Ադրբեջանից հրավեր չի ստացել, ավելին՝ մերժել են նրա մուտքը Լաչինի միջանցք, ինչը, ԵԽԽՎ պատգամավորի խոսքով, հակասում է Ադրբեջանի այն պնդումներին, թե Լաչինի միջանցք մուտք գործելու խոչընդոտներ չկան:
«Եզրահանգումը, որ ես արեցի, այն է, որ Լաչինի միջանցքում չկա ո՛չ ազատ, ո՛չ անվտանգ տեղաշարժի հնարավորություն»,- ասել է Գավանը, հավելել՝ եթե մարդասիրական օգնություն Կարմիր խաչն է հասցնում Արցախ, ինչ ազատ մուտքի մասին է խոսքը:
ԵԽԽՎ պատգամավորն անդրադարձել է Ադրբեջանի բարձրագույն ղեկավարության կողմից ատելության խոսքի կիրառմանը, սպառնալիքներին, ներկայացրել հստակ օրինակներ՝ հավելելով, որ նման խոսելաձևն ամբողջությամբ անընդունելի է:
Պատգամավորը անհրաժեշտ է համարել եռակողմ հայտարարությունների դրույթների պահպանումը: Նա կարծիք է հայտնել, որ պետք է փաստահավաք խումբ ուղարկել Լեռնային Ղարաբաղ: Պատգամավորը կոչ է արել Հայաստանին և Ադրբեջանին՝ միանալու փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ Եվրոպայի խորհրդի փաստաթղթերին:
Լաչինի միջանցքի արգելափակումը վտանգում է հազարավոր մարդկանց կյանքը՝ ստիպելով նրանց ապրել սննդի, դեղորայքի և վառելիքի խիստ կարիքի պայմաններում, ինչը էթնիկ զտման վտանգ է: Այս մասին ԵԽԽՎ ամառային նստաշրջանին «Լաչինի միջանցքով ազատ և անվտանգ տեղաշարժի ապահովման» թեմայով քննարկմանը հիշեցրել է կիպրոսցի պատգամավոր Ջորջ Լուկայդեսը:
«Ադրբեջանի ղեկավարությունը պետք է ընդունի Լաչինի միջանցքի արգելափակման մարդասիրական հետևանքները և մարդու իրավունքների լուրջ խախտումները»,- ասել է պատգամավորը, կոչ արել ամբողջությամբ պահպանել 2020 թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության դրույթները և կյանքի կոչել Արդարադատության միջազգային դատարանի և ՄԻԵԴ-ի որոշումները:
Լուկայդեսի խոսքով՝ անհրաժեշտ են վստահության ամրապնդման միջոցառումներ, ինչպես նաև պետք է հանդես գալ հստակ նախաձեռնություններով, այդ թվում՝ Եվրոպայի խորհրդի շրջանակում:
ԵԽԽՎ ամառային նստաշրջանին «Լաչինի միջանցքով ազատ և անվտանգ տեղաշարժի ապահովման» թեմայով քննարկմանը ԵԽԽՎ-ում ՀՀ ԱԺ պատվիրակության ղեկավար Ռուբեն Ռուբինյանը հիշեցրել է, որ ամիսներ շարունակ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդը շրջափակման մեջ է և ավելի քան մեկ շաբաթ է՝ ամբողջական պաշարման մեջ, քանի որ այժմ անգամ մարդասիրական օգնություն հնարավոր չէ հասցնել Արցախ:
Ռուբինյանը գոհունակություն է հայտնել, որ ԵԽԽՎ-ին հաջողվել է ստուգել իրավիճակը տեղում և երախտագիտություն հայտնել զեկուցող Փոլ Գավանին իր կատարած աշխատանքի համար:
Պատգամավորի խոսքով՝ դժվար չէ կռահել, թե ինչ է անում Ադրբեջանը: Այդ երկրի կառավարությունը, Ռուբինյանի խոսքով, մի կողմից շրջափակման մեջ է պահում Արցախի բնակչությանը, մյուս կողմից՝ նրանց անվանում «թշնամի», «քաղցկեղ» և այլն: Նա ընդգծել է, որ բոլորն են հասկանում, թե ինչպես է ավարտվում նման գործելաոճը:
Ռուբինյանը կոչ է արել Ադրբեջանի պատվիրակ Սամադ Սեիդովին բացատրել, թե ինչու են իրենք հայերին անվանում «Եվրոպայի քաղցկեղ»:
