Երեկ Բուդապեշտի Կոսութ Լայոսի անվան հրապարակում տեղի է ունեցել նախագահ Վահագն Խաչատուրյանի դիմավորման արարողությունը։ Պաշտոնական այցով Հունգարիայում գտնվող Հանրապետության նախագահ Վահագն Խաչատուրյանին դիմավորել և ողջունել է իր գործընկեր՝ Հունգարիայի նախագահ Կատալին Նովակը: 

Այնուհետև Հունգարիայի նախագահական նստավայրում կայացել է նախագահներ Վահագն Խաչատուրյանը և Կատալին Նովակի առանձնազրույցը, որին հաջորդել է պատվիրակությունների ընդլայնված կազմերով հանդիպումը։

Հունգարիայի նախագահը ողջունելով Հանրապետության նախագահին հույս է հայտնել, որ այս այցելությունը նոր էջ կբացի հայ-հունգարական հարաբերություններում։

«Պարոն նախագահ, մենք բազմաթիվ ոչ ֆորմալ շփումներ ենք ունեցել, բայց սա մեր առաջին պաշտոնական հանդիպումն է, որը կարծում եմ, նոր ժամանակաշրջան կբացի Հայաստանի և Հունգարիայի հարաբերություններում, խորհրդանշանական է նաև, որ Ձեր այցելությունը գրեթե համընկնում է Եվրամիությունում մեր երկրի կողմից նախագահության ստանձնման հետ»,- ասել է Կատալին Նովակը:

Նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը շնորհակալություն հայտնելով ջերմ ընդունելության համար նշել է. «Անշուշտ, մենք տարբեր միջոցառումների շրջանակում հանդիպումներ և շփումներ ենք ունեցել, բայց ես նույնպես կարևորում են նման ընդունելություններն ու պաշտոնական փոխայցելությունները մեր երկրների երկկողմ հարաբերությունների հետագա զարգացման տեսանկյունից։

Նման հանդիպումները կարևոր են նաև մեր հանրություններին և քաղաքացիներին ներկայանալու առումով։ Ցանկանում եմ շեշտել, որ մենք պատրաստ ենք խորացնել մեր համագործակցությունը և իմ այցելության նպատակներից է նաև այդ փոխգործակցության ուղղություններն ու հնարավոր ծրագրերը հստակեցնելը»:

Հանդիպման ընթացքում նախագահ Վահագն Խաչատուրյանն ի դեմս Հունգարիայի նախագահ Կատալին Նովակի իր շնորհակալական խոսքն է հղել Հունգարիայի բոլոր իշխանություններին Հունգարիայի հայկական համայնքի հանդեպ դրսևորած առանձնահատուկ վերաբերմունքի համար։ Նախագահը շեշտել է, որ տեղի հայ համայնքն իր ուրույն դերակատարությունն ունի երկու երկրների հարաբերություններում։

Զրույցի ընթացքում կողմերն անդրադարձել են հարավկովկասյան տարածաշրջանում առկա ընդհանուր իրադրությանն ու զարգացումներին։ Երկուստեք շեշտվել է կայուն և տևական խաղաղության հաստատմանն ուղղված ջանքերի ներդրման անհրաժեշտությունը։ Այս համատեքստում նախագահ Վահագն Խաչատուրյանն իր պաշտոնակցին է ներկայացրել Հայաստանի կառավարության կողմից առաջ քաշված «Խաղաղության խաչմերուկ» ծրագրի առանցքային կետերը և ընդգծել, որ Հայաստանի սկզբունքային և միանշանակ դիրքորոշումը վերջնական խաղաղության ու հարևանների հետ բարիդրացիական հարաբերությունների հաստատումն է։ Հանրապետության նախագահը նշել է, որ Հայաստանն իր այս դիրքորոշման հիմքում դրել է հենց խաղաղության փիլիսոփայությունը։

Զրուցակիցները հանդիպման ընթացքում անդրադարձել են նաև երկու երկրների տնտեսությունների միջև առկա փոխգործակցային ներուժի լիարժեք իրականացման և զարգացման հնարավորություններին և հեռանկարներին։

Կարևորվել են Հայաստանի և Հունգարիայի միջև առկա մշակութային, կրթական, քրիստոնեական արժեքային ընդհանրություններն ու կապերը։ Կողմերը գոհունակությամբ արձանագրել են, որ երկու երկրների տարբեր բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների միջև առկա է ձևավորված փոխշահավետ փորձի փոխանակում և համագործակցություն տարբեր կրթական ծրագրերի կյանքի կոչման միջոցով։

Հանդիպման ավարտին նախագահները վերահաստատել են իրենց պատրաստակամությունը շարունակել քայլեր ձեռնարկել ինչպես երկկողմ, այնպես էլ Եվրամիության և այլ միջազգային հարթակներում համագործակցության հետագա խորացման և զարգացման ուղղությամբ։

Պաշտոնական այցով Հունգարիայի Հանրապետությունում գտնվող Հանրապետության նախագահ Վահագն Խաչատուրյանի և Հունգարիայի նախագահ Կատալին Նովակի ներկայությամբ՝ Հայաստանի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության և Հունգարիայի մշակույթի և նորարարության նախարարության միջև՝ մշակույթի, բարձրագույն կրթության, միջին մասնագիտական կրթության և ուսուցման ու նորարարության, գիտատեխնիկական գործունեության բնագավառներում համագործակցության մասին փոխըմբռնման հուշագիր է ստորագրվել:

Հայկական կողմից այն ստորագրել է ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Արթուր Մարտիրոսյանը, իսկ հունգարական կողմից՝ Հունգարիայի մշակույթի և նորարարությունների նախարարության պետքարտուղար Բալաշ Հանկոն:

Հայաստանի և Հունգարիայի նախագահներ Վահագն Խաչատուրյանը և Կատալին Նովակը Հունգարիայի նախագահի նստավայր՝ Շանդոր պալատում կայացած հանդիպումների արդյունքներն ամփոփել են զանգվածային լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների համար հայտարարություններով:

Հայաստանի Հանրապետության նախագահ Վահագն Խաչատուրյանի հայտարարությունը.

Մեծարգո՛ տիկին Նախագահ,

Զանգվածային լրատվության միջոցների հարգարժա՛ն ներկայացուցիչներ,

Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք,

Ձերդ Գերազանցություն, շնորհակալ եմ այցի ընթացքում ինձ և իմ պատվիրակությանը ցուցաբերած ջերմ հյուրընկալության համար: Այս այցը շարունակությունն է մեր նախորդ ակտիվ շփումների. ես ջերմությամբ եմ հիշում անցյալ տարվա հունիսին Բեռլինում և նոյեմբերին Դուբայում կայացած մեր հանդիպումները: Գոհունակությամբ եմ նշում, որ վերջին շրջանում բարձ մակարդակով փոխայցելություններն ու ակտիվ փոխգործակցությունն արտացոլում են երկկողմ հարաբերությունների դրական դինամիկան, ինչպես նաև մեր օրակարգի հետագա ընդլայնման, և իհարկե, երկու ժողովուրդների միջև կապերի ամրապնդման հանձնառությունը։

Հարգելի՛ գործընկերներ,

Այսօրվա մեր քննարկումների ընթացքում նախագահ Նովակի հետ անդրադարձել ենք Հայաստան-Հունգարիա երկխոսության հեռանկարներին՝ երկուստեք պատրաստակամություն հայտնելով գործնական քայլեր ձեռնարկել մասնավորապես՝ տնտեսական, գիտական, կրթական, մշակութային և այլ ոլորտներում առկա ներուժն իրացնելու, հնարավոր ներդրումները խթանելու ուղղությամբ։

Ցանկանում եմ առանձնահատուկ հիշատակել պաշտոնապես՝ որպես ազգային փոքրամասնություն ճանաչված հունգարահայ համայնքը, որը կարևոր դեր է կատարում երկու ժողովուրդների միջև ձևավորված հարաբերություններում, և մշտապես վայելում է Հունգարիայի աջակցությունը՝ իր էթնիկ և կրոնական ինքնության պահպանման հարցում։ Դրա վառ օրինակներից է 2022թ. տարեվերջին Բուդապեշտի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ Հայ կաթողիկե եկեղեցու վերաբացումը:

Կարևոր եմ համարում նաև երկու երկրների խորհրդարաններում բարեկամական խմբերի ձևավորումը և նրանց հետագա հարաբերություններն ու գործընկերությունը: Կարծում եմ, որ միջխորհրդարանական համագործակցությունը հիմք կդառնա ինչպես երկկողմ կապերի հետագա բարելավման, այնպես էլ միջազգային տարբեր հարթակներում համագործակցության համար:

Այսօր մենք քննարկել ենք նաև Հայաստանի և Եվրոպական միության միջև ընդլայնվող գործընկերությանն առնչվող հարցեր: Վստահություն ենք հայտնել, որ տարածաշրջանում ԵՄ աջակցությամբ իրականացվող՝ խաղաղության հաստատման ու տնտեսական փոխգործակցության խթանման քաղաքականությունը, կունենա իր դրական արդյունքը:

Կարծում եմ, որ Հարավային Կովկասում կայունությամբ հետաքրքրված մեր գործընկերները կիսում են այն նույն մոտեցումը, որ խաղաղության գործընթացը պահանջում է անսասան հանձնառություն և իրական շահագրգռվածություն: Այս համատեքստում ցանկանում եմ ընդգծել, որ չնայած բոլոր մարտահրավերներին, Հայաստանը հաստատակամ է շարունակել հարաբերությունների կարգավորմանն ուղղված բանակցային գործընթացում իր գործնական ներգրավվումը, և աջակցում է այդ ուղղությամբ միջազգային գործընկերների ջանքերին։ Այդուհանդերձ, կայուն ու երկարատև խաղաղության համար առանցքային է բոլոր առկա խնդիրները քաղաքական երկխոսության ճանապարհով լուծելու փոխադարձ պատրաստակամությունը:

Իհարկե, մեզ համար էական նշանակություն ունեն նաև մարդասիրական բնույթի հարցերի կարգավորումը: Այս համատեքստում բարձր ենք գնահատում Հունգարիայի կողմից կատարված ջանքերը:

Մեծարգո՛ տիկին նախագահ,

Ամփոփելով խոսքս՝ ուզում եմ ևս մեկ անգամ շնորհակալություն հայտնել Ձեզ հայկական պատվիրակությանը ցուցաբերված ջերմ ընդունելության համար և վերահաստատել իմ պատրաստակամությունը՝ որպես Հայաստանի Հանրապետության նախագահ, գործադրել ջանքերը Հայաստանի և Հունգարիայի միջև համագործակցության ընդլայնման ուղղությամբ: Վստահ եմ, որ այս քննարկումները հիանալի հիմք կհանդիսանան հետագա գործընկերության և համագործակցության համար:

Շնորհակալություն:

Պաշտոնական այցով Հունգարիայի Հանրապետությունում գտնվող Հանրապետության նախագահ Վահագն Խաչատուրյանն այցելել է Բուդապեշտի Հերոսների հրապարակ և ծաղկեպսակ զետեղել հուշակոթողի մոտ: 

Ի պատիվ պաշտոնական այցով Հունգարիայի Հանրապետությունում գտնվող Հանրապետության նախագահ Վահագն Խաչատուրյանի՝ Հունգարիայի նախագահ Կատալին Նովակի անունից տրվել է պաշտոնական ճաշ:

Պաշտոնական ճաշի մեկնարկին Հանրապետության նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը Հունգարիայի փոխվարչապետ Ժոլտ Շեյմենին հայ-հունգարական հարաբերությունների ամրապնդման և զարգացման գործում ներդրած ավանդի համար պարգևատրել է Երախտագիտության մեդալով։

Նախագահները հանդես են եկել փոխադարձ բաժակաճառերով, բարձր գնահատել երկկողմ հարաբերություններն ու բարձր մակարդակի փոխգործակցությունը:

Նախագահ Վահագն Խաչատուրյանի խոսքը.

«Թույլ տվեք հայտնել իմ խորին շնորհակալությունը` ինձ և հայկական պատվիրակությանը ցուցաբերված ջերմ ընդունելության համար: Ուրախ եմ, որ հնարավորություն ունենք մեր զրույցը շարունակել այսպիսի մտերմիկ ու անկաշկանդ մթնոլորտում։

Նախագահի մակարդակով այս պաշտոնական այցը մեր երկկողմ համագործակցությունը շարունակաբար զարգացնելու և նոր մակարդակի տեղափոխելու փոխադարձ շահագրգռվածության վառ վկայությունն է: Վստահաբար այն կխթանի մեր ժողովուրդների միջև ձևավորված դարավոր կապերը և հիմք կհանդիսանա բազմոլորտ համագործակցության դինամիկ զարգացման համար:

Մեր ժողովուրդները կապված են բազմաթիվ թելերով, որ հյուսվել են վաղնջական ժամանակաշրջաններից: Հունգարիայում ապաստան գտած հայերը դարերի ընթացքում ապացուցել են իրենց հավատարմությունը հյուրընկալ երկրին, ստացել առանձնաշնորհներ և ազնվականական տիտղոսներ, այդ թվում՝ Մարիա Թերեզա կայսրուհուց:

1848-1849թթ. հակաավստրիական ազատագրական պայքարին մեծ թվով հայ սպաներ են մասնակցել: Տասներեք մահապատժի դատապարտված «Արադի նահատակներից» երկուսը՝ գեներալ-լեյտենանտ Էռնո Քիշը և գնդապետ Վիլմոշ Լազարը ծագումով հայազգի էին։

Մեր հարաբերությունների մեջ իր ուրույն տեղն է զբաղեցնում ժողովուրդների հարուստ մշակութային ժառանգությունը։ Հունգարական մշակույթը հարստացրել են ծագումով հայ մշակութային գործիչները, այդ թվում՝ գրողներ Գերգեյ Չիկին, Իշտվան Պետելեին, նկարիչ Շիմոն Հոլլոշին, այս շարքը կարելի է երկար շարունակել:

Մի բան ակնհայտ է՝ հայ և հունգար ժողովուրդների բարեկամությունը կոփվել է դարերի ընթացքում, անցել դժվարին փորձությունների միջով, տալով նվիրվածության և հավատարմության բազմաթիվ օրինակներ:

Մենք կիսում ենք համամարդկային միևնույն արժեքները` ձգտելով միջազգային անվտանգության, խաղաղության, ինքնիշխանության, հավատալով հանդուրժողականության ուժին:

Տիկին նախագահ,

Մենք հավատում ենք, որ Ձեր երկիրը և շատ երկրներ, որոնց հետ մենք ունենք մշակութային և քրիստոնեական ընդհանուր արժեքներ, կսատարեն մեր արդար գործին և կօգնեն Հայաստանին տարածաշրջանում հարատև խաղաղության և համագործակցության հասնելու ճանապարհին, ինչը պետք է խարսխված լինի տարածաշրջանի բոլոր ժողովուրդների հավասարության, ինքնիշխանության և ազատության սկզբունքների վրա:

Հունգարիա պաշտոնական այցիս շրջանակներում կայացած հանդիպումների ընթացքում անդրադարձել եմ մեր ժողովուրդների միջև հարաբերությունների ոգուն և բարեկամության լավագույն ավանդույթներին: Վերահաստատել եմ նաև երկու երկրների միջև համագործակցությունը գործուն միջոցներով խորացնելու՝ հայկական կողմի պատրաստակամությունը»: