ՀՀ ԱԺ արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի նախագահ Էդուարդ Աղաջանյանը մարտի 18-ին հեռավար ձեւաչափով մասնակցել է նիստի աշխատանքներին եւ ելույթ է ունեցել «ԵԱՀԿ Խորհրդարանական վեհաժողովում ՀԱՊԿ անդամ պետությունների խորհրդարանական պատվիրակությունների ղեկավարների համակարգող հանդիպման (փետրվարի 18, տեսակոնֆերանս ռեժիմ) արդյունքների եւ ԵԱՀԿ խորհրդարանական վեհաժողովի 21-րդ ձմեռային նստաշրջանի (24-25 փետրվարի, 2022թ., Վիեննա) ՀԱՊԿ անդամ պետությունների խորհրդարանական պատվիրակությունների աշխատանքի արդյունքների վերաբերյալ» զեկույցով: Էդուարդ Աղաջանյանը նշել է.

«Հարգելի՛ գործընկերներ,

ԵԱՀԿ խորհրդարանական վեհաժողովում ՀԱՊԿ անդամ պետությունների խորհրդարանական պատվիրակությունների ղեկավարների համակարգող հանդիպումը կայացել է այս տարվա փետրվարի 18-ին տեսակոնֆերանսի միջոցով՝ ի դեմս իմ՝ Հայաստանի Հանրապետության նախագահության:

Առցանց հանդիպմանը մասնակցել են Ռուսաստանի, Բելառուսի, Տաջիկստանի, Ղազախստանի, ինչպես նաեւ ՀԱՊԿ ԽՎ քարտուղարության ներկայացուցիչներ:

Աշխատանքային հանդիպման նպատակների առնչությամբ ես ընդգծեցի միջազգային քաղաքականության եւ անվտանգության արդի հարցերի շուրջ համատեղ դիրքորոշումների համակարգման կարեւորությունը, փոխօգնությունը՝ հաշվի առնելով համագործակցող ՀԱՊԿ պետությունների շահերն ու պարտավորությունները: Այս համատեքստում ուզում եմ նշել ԵԱՀԿ միջազգային ձեւաչափում ՀԱՊԿ անդամ պետությունների իրավահավասար համագործակցությունը, ԵԱՀԿ ԽՎ նիստերի առանձին հարցերի շուրջ միասնական կառուցողական դիրքորոշման մշակումը եւ հնարավոր հավաքական որոշումները:

Հանդիպման ընթացքում մասնակիցները քննարկել են Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության անդամ պետությունների խորհրդարանական պատվիրակությունների արտաքին հարթակներում գործողությունների համակարգման հարցերը, քննարկել 2022 թ. փետրվարի 24-25-ը կայացած ԵԱՀԿ ԽՎ 21-րդ ձմեռային նստաշրջանի հարցերը, մտքեր են փոխանակել այն նախաձեռնությունների շուրջ, որոնք իրենք մտադիր են առաջարկել ՀԱՊԿ անդամ պետությունների խորհրդարանների պատվիրակություններին: Լսեցինք նաեւ ՌԴ ԱԳ փոխնախարար Ալեքսանդր Պանկինի ելույթը:

Միջազգային հարթակներում ՀԱՊԿ անդամ պետությունների գործունեությունը համակարգելու վերաբերյալ իր ելույթում Ռուսաստանի փոխարտգործնախարարն անդրադարձավ խորհրդարանական դիվանագիտության ճկուն մեխանիզմների կիրառման արդյունավետությանը:

Ռուսաստանի Դաշնության Դաշնային ժողովի Պետական դումայի փոխնախագահ, ԵԱՀԿ խորհրդարանական վեհաժողովում ՌԴ Դաշնային ժողովի պատվիրակության ղեկավար Պետր Տոլստոյը ներկայացրել է առաջիկա նստաշրջանի թեմաների վերաբերյալ իր դիտարկումները:

Բելառուսի Հանրապետության Ազգային ժողովի Ներկայացուցիչների պալատի արդյունաբերության, վառելանյութի եւ էներգետիկ համալիրի, տրանսպորտի եւ կապի մշտական հանձնաժողովի անդամ Դենիս Կարասը նշել է ԵԱՀԿ ԽՎ-ի վերաբերյալ լրացուցիչ բանաձեւի նախագծի առաջադրման ուղղությամբ աշխատանքները շարունակելու անհրաժեշտությունը՝ «Թմրամիջոցների օգտագործման կանխարգելում երեխաների եւ երիտասարդների շրջանում» թեման, որը հայտարարվել է 2021 թ.:

2022թ. փետրվարի 24-25-ը Վիեննայում տեղի ունեցավ ԵԱՀԿ խորհրդարանական վեհաժողովի ձմեռային նիստը: Օրակարգում ընդգրկված էին մշտական հանձնաժողովի եւ ԵԱՀԿ ԽՎ երեք Ընդհանուր կոմիտեների հանդիպումները, ինչպես նաեւ բանավեճեր՝ «Անվտանգության երաշխիքները եւ անվտանգության անբաժանելիությունը Եվրոպայում. ԵԱՀԿ դերը» թեմայով: Խորհրդարանականներին դիմեցին ԵԱՀԿ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, այդ թվում՝ ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղար Հ. Շմիդտը, ԵԱՀԿ գործող նախագահ, Լեհաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Զ. Ռաուն, ԵԱՀԿ ԽՎ նախագահ Մ. Սեդերֆելտը,  Ավստրիայի խորհրդարանի նախագահ Վ. Սոբոտկան:

Հանդիպումների ընթացքում քննարկվել են «Անվտանգության երաշխիքները եւ Եվրոպայում անվտանգության անբաժանելիության սկզբունքը. ԵԱՀԿ դերը», «ԵԱՀԿ տարածաշրջանում լարվածության աճը եւ միջխորհրդարանական երկխոսության անհրաժեշտությունը», «Մարդկային թրաֆիքինգը տնտեսական գործունեության գլոբալացման պայմաններում», «Լրագրության դերն արդարության եւ օրենքի գերակայության ապահովման գործում» թեմաները:

ԵԱՀԿ ԽՎ մշտական կոմիտեի նիստում մասնակիցները կարծիքներ են փոխանակել Ուկրաինայում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ:

Շնորհակալություն ուշադրության համար»:

Մարտի 18-ին ՀՀ ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության  պատգամավոր Ալեքսեյ Սանդիկովը մասնակցել է Սանկտ Պետերբուրգում կայացած ՀԱՊԿ քաղաքական եւ միջազգային համագործակցության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նիստին: Պատգամավորը ելույթ է ունեցել նիստում՝ նշելով.

«Գործընկերնե՛ր,

ինչպես բոլորդ գիտեք, մեր հանձնաժողովի նիստը պետք է կայանար մարտի 11-ին՝ Երեւանում: Սակայն արտահերթ ընտրությունների եւ երկրի խորհրդարանի հատուկ նիստում ՀՀ նախագահի երդմնակալության արարողության հետ կապված ընթացակարգային խնդիրների պատճառով առաջարկեցինք հանձնաժողովի արտագնա նիստը տեղափոխել այս տարվա աշուն: Այսպիսով, մենք սպասում ենք ձեզ Երեւանում՝ այս տարվա հոկտեմբեր-նոյեմբեր ամիսներին:

Անցյալ տարի Հայաստանը ստանձնեց ՀԱՊԿ նախագահությունը: Ընդհանուր գծերով ցանկանում եմ ձեզ տեղեկացնել Հայաստանի Հանրապետության առաջնահերթությունների մասին, որոնք ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հանգամանալից ներկայացրել է անցյալ տարվա սեպտեմբերին՝ Հավաքական անվտանգության խորհրդի նիստում:

Հայաստանի Հանրապետությունն առանցքային ուշադրություն է դարձնում արտաքին քաղաքականության համակարգման եւ փոխադարձ աջակցության խորացմանը՝ ՀԱՊԿ անդամ պետություննների շահերը շոշափող միջազգային եւ տարածաշրջանային խնդիրների վերաբերյալ համակարգված մոտեցումների մշակման համար: Մենք միշտ առաջնորդվել ենք ՀԱՊԿ անդամ պետությունների համար կարեւորագույն հարցերի շուրջ դիրքորոշումների համադրման եւ ներդաշնակեցման անհրաժեշտության սկզբունքով:

Անհրաժեշտ ենք համարում ՀԱՊԿ պետությունների միջեւ ռազմական համագործակցության զարգացումը` կոլեկտիվ անվտանգության ուժերի մարտական պատրաստվածությունը, համախմբվածությունն ու շարժունակությունը բարձրացնելու համար: Մեր ջանքերն ուղղված են խնդիրների մշակմանը եւ առաջարկությունների արդիականացմանն ու կատարելագործմանը, տեղեկատվական անվտանգության ապահովման, ահաբեկչության եւ ծայրահեղականության, անօրինական միգրացիայի եւ թմրամիջոցների դեմ պայքարի միջոցառումներին ու մեխանիզմներին:

Գոհունակությամբ կցանկանայի նշել, որ շատ առաջնահերթ ուղղություններով արդեն իսկ արվել են համապատասխան քայլեր. խոսքը ճգնաժամային արձագանքման մեխանիզմների մասին է: Ինչպես գիտեք, այդ տարեսկզբին, հաշվի առնելով Ղազախստանի նախագահ պարոն Տոկաեւի կոչը, Հայաստանը՝ որպես ՀԱՊԿ-ում նախագահող երկիր, նախաձեռնեց արտակարգ խորհրդակցություններ Կազմակերպության պետությունների ղեկավարների հետ, որի արդյունքում վարչապետ Փաշինյանը հայտարարեց Ղազախստան ՀԱՊԿ խաղաղապահ զորախումբ ուղարկելու իր որոշման մասին: Մենք միշտ հավատացել ենք, որ ՀԱՊԿ ճգնաժամային արձագանքման մեխանիզմները պետք է ճիշտ աշխատեն: Հայաստանը մի իրավիճակում էր, երբ մենք սպասում էինք, որ մեխանիզմները կաշխատեն, բայց, ցավոք, դա տեղի չունեցավ: Ղազախական կողմի խոսքով՝ խաղաղապահ առաքելության առկայությունը հնարավորություն է տվել ազատել ղազախստանյան ուժերի զգալի մասը եւ հակաահաբեկչական գործողության անմիջական անցկացման միջոցները: Ղազախստանում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ կարող ենք արձանագրել ՀԱՊԿ պետությունների միջեւ բարձր փոխըմբռնում, մեր երկրների ղեկավարներն ընդգծել են խաղաղապահ առաքելության կարեւորությունն ու պահանջվածությունը:

Նշեմ նաեւ, որ ճգնաժամային արձագանքման մեխանիզմների արդիականացման համատեքստում պահանջարկ ունեն ճգնաժամային իրավիճակների մոնիտորինգի, կանխատեսման եւ կանխարգելման մեխանիզմները:

Հանրային դիվանագիտության ոլորտում պետք է նշել, որ Հայաստանը ջանքեր է գործադրում միջազգային ասպարեզում Կազմակերպության իմիջի հետագա ամրապնդման ուղղությամբ՝ այդ թվում ընդլայնելով համագործակցությունն այլ միջազգային կազմակերպությունների հետ: Այս համատեքստում զգալի է մեր՝ խորհրդարանականների դերը:

Կցանկանայի առանձին ընդգծել Կազմակերպության խորհրդարանական հարթության դերը, որի միջոցով Հայաստանի Հանրապետության առաջնահերթություններն են անվտանգության ոլորտում ՀԱՊԿ անդամ պետությունների ազգային օրենսդրությունների սերտաճումն ու ներդաշնակեցումը` հաշվի առնելով նոր մարտահրավերները եւ սպառնալիքները, այդ թվում՝ թվային, տնտեսական, ֆինանսական, բնապահպանական եւ հումանիտար ոլորտներում: Նաեւ անհրաժեշտ է բոլոր ջանքերը գործադրել Խորհրդարանական վեհաժողովի ինստիտուցիոնալ զարգացումը շարունակելու եւ ակտիվացնելու համար: Այս համատեքստում դիտարկում ենք ՀԱՊԿ Խորհրդարանական վեհաժողովի կառուցվածքի բարելավման կարեւոր եւ ճիշտ ժամանակին առաջարկը:

Ինչպես տեսնում եք, այս տարի նախագահությունում մենք պահպանում ենք Կազմակերպության գործունեության շարունակականությունը, աշխատանքներ են տարվում մեր պետությունների ղեկավարների կողմից նախանշված նպատակների, պայմանավորվածությունների իրականացման եւ խնդիրների լուծման ուղղությամբ:

Վերջում ցանկանում եմ անդրադառնալ ՀԱՊԿ խորհրդարանական վեհաժողովի մի շարք միջոցառումներին: Ինչպես գիտեք, Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովը հանդես է եկել խորհրդարանական վեհաժողովի 15-ամյակը նշելու եւ ՀԱՊԿ խորհրդարանական վեհաժողովի խորհրդի հոբելյանական նիստը Երեւանում անցկացնելու առաջարկով: Այն տեղի կունենա այս տարվա ապրիլի 29-ին: ՀԱՊԿ խորհրդարանական վեհաժողովի խորհրդին կից ՀԱՊԿ անդամ պետությունների խորհրդարանների պաշտպանության եւ անվտանգության հարցերով կոմիտեների (հանձնաժողովների) նախագահների Համակարգող խորհրդակցությունը նախատեսված է տարվա երկրորդ կիսամյակում: Եւ ինչպես արդեն նշեցի, աշնանը մենք ձեզ հրավիրում ենք մեր հանձնաժողովի արտագնա նիստին: Ցանկանում եմ ձեզ վստահեցնել, որ Հայաստանի Հանրապետությունը կներդնի բոլոր անհրաժեշտ ջանքերը՝ այս հոբելյանական տարում նախատեսված կարեւոր նախաձեռնություններն ու միջոցառումներն իրականացնելու համար»: