Հինգշաբթի, հունվարի 14։ Տարվա 14-րդ օրն է, 3-րդ շաբաթը: Տարվա ավարտին մնում է 351 օր:

-1873 թ. հունվարի 14-ին ծնվել է Վանո Խոջաբեկյանը՝ թիֆլիսահայ ինքնուս գծանկարիչ:

-1920 թ. հունվարի 14-ին ծնվել է  Նորայր Ավագյանը՝ հայ դատաբժիշկ, փորձագետ, բժշկական գիտությունների դոկտոր (1963), պրոֆեսոր (1963)։

-1930 թ. հունվարի 14-ին ծնվել է Էդգար Հովհաննիսյանը՝ հայ երգահան, ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ, ՀՀ եւ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (մահ.՝ 1998 թ.):

-1949 թ. հունվարի 14-ին մահացել է Գաբրիել Տեր-Միքելյանը՝ հայ ճարտարապետ, Վրացական ԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (ծնվ.՝ 1874 թ.):

-1957 թ. հունվարի 14-ին մահացել է Համֆրի Բոգարտը՝ ամերիկացի նշանավոր կինոդերասան, Ամերիկյան կինոակադեմիան ամերիկյան բոլոր ժամանակների ֆիլմերի 100 մեծագույն աստղերի իր հրապարակած ցանկում նրան ընդգրկել է պատվավոր 1-ին տեղում (ծնվ.՝ 1899 թ.):

-1966 թ. հունվարի 14-ին մահացել է Սերգեյ Կորոլյովը՝ ուկրաինացի նշանավոր գիտնական, հրթիռատիեզերական համակարգերի կոնստրուկտոր (ծնվ.՝ 1906 թ.):

-1991 թ. հունվարի 14-ին Վրաստանն ընդունեց իր պետական դրոշը:

---

• Հինգշաբթի սրվում է կանխազգացումը, այն թույլ է տալիս տարբերակել համախոհներին հակառակորդներից: Այս օրվա էներգիան տալիս է փառք, պատիվ, հաջողություններ հասարակության մեջ:
• Հինգշաբթի բոլոր գործեր ավարտին հասցվում են, պարզապես պետք է ինքնավստահ լինել: Բայց եթե նման վստահություն չկա, ավելի լավ է հետաձգել գործերը:
• Այս օրը ղեկավարության հետ շփումները դրական են, բանակցությունները՝ հաջող: Իսկ որ ամեն ինչ լավ է լինելու, սիրտը կհուշի, որը կօգնի նաև լուծել սիրային գործերը:

Հին հայկական տոմարով 4513 թվականն է։ Ամսանունը՝ Արաց (հունվարի 8 - փետրվարի 6), օրվա անունը՝ Վանատ, շաբաթվա օրանունը՝ Լուսնթագ (Յուպիտեր)։

---

Հունվարի 14-ը արևային 30-րդ օրն է։ 

• Սա շնորհի, անվերջ փայլատակման, ժամանակի հաղթահարման օր է։ Արևային ամսվա վերջին օրը խորհուրդ է տրվում ամփոփել արդյունքները, մաքրազերծ մտքերը, օրը նվիրել ուսմանն ու ուսուցչին: Ցանկալի է ամեն ինչ անել  մանրազննին կոկիկ։ Սա լուրջ ընտրությունների ժամանակն է։ 
• Օրվա համար նպաստավոր է կրակը: Լավ է այցելել եկեղեցի, հիշել հանգուցյալներին, աղոթել, մտածել (կրակի մոտ, հայելու մեջ): Խորհուրդ չի տրվում ավելորդ խոսակցությունները, ակտիվ գործունեությունը, մաքրությամբ զբաղվելը, լվացք անելը և այլն: Լավ նախանշանները հետ կապված ռիթմերի, դա ժամացույցի թիկ-թակն է, զանգի զրնգալը։ Լավ է ծիածանի, կամրջի տակով անցնել ը, լույս, կայծակ, արևածագ տեսնելը, ակնեղեն գտնել  և կոճակ կորցնելը ու հագուստի պատռվելը։ Լավ է ժամացույց և հայելի ձեռք բերելը, բայց ոչ կոտրելը։ Վատ նաշանշաններն են մռայլ օրը, խավարը, զարդերից դուրս ընկած քարը, կոտրված ժամացույցը կամ սպասքը:
• Սնունդ. 30-րդ օրը պետք է ուտել  սառը սնունդ՝ կաթ, կաթնաթթվային մթերքներ, հաց: Շատ լավ է պաս պահելը։
• Գույն. սպիտակ գույնի օրն է, ուստի ներդաշնակ են բոլոր գույները, բացի սևից: Նախընտրելի են ոսկեգույն, բծավոր, փայլուն և զարդանախշ։ Քարերից բարենպաստ է ոսկե ավենտուրինը, վարդագույն տուրմալինը։ Թվեր. օրվա հետ կապված են բոլոր հոբելյանական ամսաթվերը, որոնք ավարտվում են հինգով ' 15, 25, 35-ով և այլն: Իսկ 40, 85-ը օրվա առեղծվածային թվերն են:
• Հայտնի մարդիկ, ովքեր ծնվել են 30-րդ արևային օրը. Ռոբերտ Դե Նիրո, Նելսոն Մանդելա, Փոլ Մաքքարթնի, Օսկար Ուայլդ, Արսենի Տարկովսկի, Միխայիլ Բոտվիննիկ: Հայերից՝ Մատթեոս Զարիֆյան, Ալեքսանդր Ծատուրյան, Թաթիկ (Թադևոս) Սարյան, Խորեն Պալյան, Սմբատ Այվազյան։

Արևածագ՝ 8:23, արևամուտ՝ 17:58: Ճիշտ կեսօրը՝ 13։10։ Օրվա տևողությունը՝ 9:35 ժամ։ 

• Այսօր օրվա տևողությունը երեկվա համեմատ 1 րոպե երկար է։

---

Հունվարի 14-ին ժամը 12։00-ի դրությամբ լուսնային 2-ին օրն է։

• Օրը լավ է ֆիզիկական վարժությունների, ծոմապահության կամ դիետա սկսելու համար: Ցանկացած նախձեռնություն այս օրը ստանում է էներգիայի լրացուցիչ լիցքեր:
• Պետք է ուշադրություն դարձնել այնպիսի բացասական հատկությունների վրա, ինչպիսիք են զայրույթը և քամահարությունը, քանի որ դրանց հաղթահարումը կօգնի իրականացնել նոր նախաձեռնությունները:

Լուսնային 2-րդ օրն ըստ Ալբերտ Մեծի.

• Օրը նպաստավոր է և ցամաքային, և ջրային ճանապարհորդությունների, երեխա սաղմնավորելու, շինարարության և վարուցանքի համար։ Գողացողներն այդ օրը կբռնվեն։
• Հիվանդությունները կարճատև են։ Երազները ոչինչ չեն նշանակում։ Նորածիններն արագ են մեծանում։

Լուսինը Ջրհոս համաստեղությունում է՝ 8°43'։

• Այս պահին վերադասին կամ պետական պաշտոնյաներին ավելի լավ է չանհանգստացնել, այլ կազմակերպել հանդիպումներ, գիտաժողովներ կամ մասնակցել դրանց:
• Այս պահը կատարյալ է ցանկացած մտավոր և ստեղծագործական գործունեության համար: Օգտակար է զբաղվել ինքնազարգացմամբ և նոր գիտելիքների ձեռքբերմամբ, նոր տեխնոլոգիաների ուսումնասիրությամբ և ներդրմամբ: Լավ կընթանան անշարժ գույքի հետ կապված, հասարակական և քաղաքական գործերը:

Լուսնի ազդեցությունը՝ միջին։
Լուսնային օրն սկսվել է հունվարի 14-ին՝ 09:30-ից և կավարտվի հունվարի 15-ին՝ 10:09-ին։
Լուսնի ծագումը՝ 09:30։ Լուսնի մարումը՝ 19։15։
Լուսնի դիրքը. ազիմուտը = 146.6°, բարձրությունը = 20.4°։
Լուսնի տեսանելիությունը՝ 2 %։
Լուսնի հեռավորությունը Երկրից՝ այսօր՝ 378.823 կմ, երեկ՝ 374.561 կմ։ 
Երեկվա համեմատ Լուսինը Երկրից հեռացել է 4.262 կիլոմետր։

Առաջին լուսնային փուլն է։ Լուսին՝ 1 օրական 2 ժամական 59 րոպեական։ 

• Լուսնի առաջին քառորդը հաշվվում է նորալուսնից մինչև երկրորդ փուլի սկիզբը: Այս պահին լուսինը գտնվում է աճման սկզբում: Առաջին քառորդում ծրագրած գործերը լիցք են ստանում։
• Այս ժամանակահատվածում առաջարկվում է նոր նախագծեր սկսել, կշռադատել ապագայի խնդիրները և մանրակրկիտ վերլուծել նախորդի լուսնային ամսվա ընթացքում չիրականացրած ծրագրերի պատճառները:
• Առաջին լուսնային փուլում օրգանիզմը ուժեր է կուտակում: Լիցքերն առայժմ բավարեր չեն:
• Աշխատանքում և անձնական կյանքում ընթացիկ հարաբերությունները վերանայելու փուլն է և շատ հավանական է, որ դրանք հասցվեն ամենաբարձր մակարդակի:
• Նոր կապերն ու ծանոթություններն արագ են տեղի ունենում: Լուսնի աճի հետ մեկտեղ ավելանում են նաև կենսական լիցքերը:

Հաջորդ Նորալուսինը՝ հինգշաբթի՝ փետրվարի 11-ին՝ 23։06։
Առաջիկա Լիալուսինը՝ չորեքշաբթի՝ հունվարի 28-ին՝ 23։16։

---

Արևային և լուսնային ժամերը՝ ըստ Երևանի աշխարհագրական կոորդինատների՝ 40.1804 լայնության, 44.5145 երկայնության. 40° 10′ 49″ Հյուսիս, 44° 30′ 52″ Արևելք: 

ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ՏՈՆԵՐ ԵՎ ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ

Միջազգային

• Օդապարիկների միջազգային օրը (International Kite Festival) 
• Տրամաբանության համաշխարհային օրը (World Logic Day) 
• Տանը տարածք բացելու օրը (Organize Your Home Day)
• Ավանակների տոնը (Feast of the Ass)

Եկեղեցական

• Հայ Առաքելական Եկեղեցի - Ս. Հովհաննես Կարապետի ծննդյան տոնը 
• Կաթոլիկ - Սուրբ Գրիգոր Նազիանզինի տոնը  (Feast of Saint Gregory Nazianzen) 
• Ուղղափառ - Տիրոջ թլփատման օրը

Ազգային

• ԱՄՆ - Վավերացման օրը (Ratification Day) 
• ԱՄՆ - Պաստրամայով կծու սենդվիչի ազգային օրը (National Hot Pastrami Sandwich Day) 
• ԱՄՆ - Կեսարյան հատման օրը (Caesarean Section Day) 
• ԱՄՆ - Տանը պահվող կենդանուն հագցնելու ազգային օրը (National Dress up Your Pet Day) 
• ԱՄՆ - Ճաշին քարոզիչ հրավիրելու օրը (Take a Missionary to Lunch Day) 
• ԱՄՆ - Նորմալ քաշ և առողջ տեսք ունենալու օրը (Healthy Weight, Healthy Look Day) 
• ԱՄՆ - Տպագրական ներկի օրը (Printing Ink Day)
• Թայլանդ - Անտառների պահպանության ազգային օրը
• Թունիս - Հեղափոխության և երիտասարդության օրը (Revolution and Youth Day)
• Հնդկաստան - Թղթե օձերի փառատոն (International Kite Festival) 
• Հնդկաստան - Պոնգալ (Thai Pongal) 
• Հնդկաստան - Մակարա-սանկրանտի (Makar Sankranti) 
• Մալայզիա - Յան դի Պերտուան Բեսարի ծննդյան օրը (birthday of Yang di-Pertuan Besar) 
• Նեպալ - Մագհե Սանկրանտի (Maghe Sankranti) 
• Շրի Լանկա - Պոնգալ (Thai Pongal) 
• Ռուսաստան - Մոսկվայի մարզի ծննդյան օրը
• Ռուսաստան - ՌԴ ԶՈՒ խողովակաշարային զորքերի օրը
• Ռուսաստան - Ժողովրդական բժշկի օրը 
• Ռուսաստան - Հին Նոր Տարի 
• Ռուսաստան - Ձյունաճերմակ թռչունների օրը 
• Վենեսուելա - Դիվինա Պաստորի տոնը (La Divina Pastora) 
• Վրաստան - Պետական դրոշի օր է
• Ուզբեկստան - Հայրենիքի պաշտպանների օրը

---

ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ԴԵՊՔԵՐ ԵՎ ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

2010 - Աշխարհի վերջն ազդարարող ժամացույցը մեկ րոպե հետ տրվեց:
2005 - Huygens տիեզերական զոնդը վայրէջք կատարեց Սատուրնի արբանյակ Տիտանի վրա:
2004 - Վրաստանն ընդունեց իր պետական դրոշը։
1990 - Երևանում տեղի ունեցավ հանրահավաք, և «Ղարաբաղ» կոմի­տեի անդամ Վանո Սիրադեղյանը խոսեց ինքնապաշտպանական ջո­կատներ կազմելու անհրաժեշտության մասին:

• Մինչ այդ ՀՀՇ-ն այդ գործն անում էր առանց հրապարակավ հայտարարելու:

1982  - ASALA. Պայթյուն Տորոնտոյում Թուրքիայի հյուպատոսարանի առջև՝ պատճառելով նյութական վնասներ։

• Պատասխանատվությունը ստանձնում է Հայ Գաղտնի Բանակը։

1972 - Գահ բարձրացավ Դանիայի թագուհի Մարգրետե Երկրորդը:
1900 - Հռոմում տեղի ունեցավ իտալացի երգահան Ջակոմո Պուչչինիի «Տոսկա» օպերայի առաջնախաղը։
1832 - Բացվեց Երևանի գավառական դպրոցը։

• Երևանի գավառական դպրոցը հիմնադրվել է ցարական կառավարության որոշման և Կայսր Նիկոլայ I -ի հրամանի համաձայն և Երևանի կոմս Գեներալ-Ֆեդմարշալ Պասկևիչի միջնորդությամբ: Հիմնադրվել է որպես ռուսական տարրական դպրոց՝ հետագայում դառնալով միջնակարգ: Դպրոցի տնօրենը նշանակվում է Ռուսաստանից: 1843թ.-ին դպրոցի 6-րդ տնօրեն է նշանակվում Խ. Աբովյանը: Աշխատում է մինչ անհետանալը` 1843թ. ապրիլի 2-ը:
• 1953-1963թթ. տնօրինել է վաստակավոր ուսուցիչ Գեղեց Տիտանյանը: Նրա օրոք բարձրանում է դպրոցի դերն  ու հեղինակությունը, նրան հաջորդում է Հ. Գասպարյանը: 60-ական թվականներին դպրոցում բացվում են անգլերեն թեքումով դասարաններ, որոնց շնորհիվ աճում է աշակերտների թիվը:
• 1970-80-ական թվականներին դպրոցում ակնառու է դառնում մաթեմատիկայի բարձր դրվածքը, դպրոցն ստանում է ֆիզմաթ թեքում, ինչի շնորհիվ կրկին աճում է աշակերտների թիվը՝ հասնելով 700-1000-ի: Տնօրենն էր վաստակավոր ուսուցիչ Գուրգեն Մկրտչյանը, շարունակողը`   Սարգիս Հովսեփյանը (1986-1999թթ.):
• Դպրոցի շենքը Գայի անվան սպայի տունն էր: Գավառական դպրոցի հիմքի վրա 1868թ. բացվում է լրիվ տարրական չորսդասյա դպրոց (պրոգիմնազիա): 1881թ. չորսդասյա հիմքի վրա դպրոցը դառնում է տարրական դասական գիմնազիա, որի շրջանավարտներն իրավունք ունեին ընդունվել բուհ:
• Գիմնազիան ուներ գիշերօթիկ, նախապատրաստական դասարան և գործում էր հաստատված կանոնադրության համաձայն: Գիմնազիայում դասավանդել են նաև հայեր: Դասավանդվում էր լատիներեն, հունարեն, իսկ հայերի համար նաև հայերեն: 1913թ. գիմնազիան ուներ 707 սան: Ուսումը վճարովի էր, և միայն 10% էին կազմում աշխատավորական խավի երեխաները: 1918թ. գիմնազիան վերանվանվում է Հայկական դասական գիմնազիա: 1920թ. Խորհրդային Հայաստանում արմատապես փոխվում է 2-րդ աստիճանի դպրոցի հիմքը, և դպրոցը կոչվում է 2-րդ աստիճանի համար 2 դպրոց:
• 1925թ. Երևանի քաղխորհրդի որոշմամբ դպրոցը ճանաչվում է գավառական դպրոցի ժառանգորդ և անվանակոչվում Խ. Աբովյանի անվան: Դպրոցի տնօրեններ են եղել պրոֆեսոր Հայրապետ Հովհաննիսյանը, գրականագետ, պրոֆեսոր Սիմոն Հակոբյանը, Միհրան Մանուկյանը, Սամվել Խաչատրյանը, Արմենակ Վարդապետյանը, Մելիթոս Կարապետյանը:

1814 - Նորվեգիան Դանիային զիջեց Գրենլանդիան և Ֆարերյան կղզիները։
1700 - Պետրոս I-ը ռուս ազնվականներին հրամայեց հին երկար հագուստի փոխարեն կրել կարճաթև եվրոպական հագուստներ:
1506 - Հայտնաբերվել է Լաոկունի և նրա որդիների արձանը:

---

ԾՆՎԵԼ ԵՆ

1969 - Դեյվ Գրոլ, ամերիկացի ռոք երաժիշտ, «Foo Fighters»- ի հիմնադիրը
1967 - Զաք Ուայլդ, ամերիկացի ռոք երաժիշտ, վիրտուոզ կիթառահար, երգահան
1966 - Մարկո Հիետալա, ֆիննական ռոք երաժիշտ, բաս նվագող և վոկալիստ
1963 - Սթիվեն Էնդրյու Սոդերբերգ, ամերիկացի կինոռեժիսոր, պրոդյուսեր, սցենարիստ, օպերատոր և խմբագիր
1941 - Ֆեյ Դանաուեյ, ամերիկացի դերասանուհի
1930 - Էդգար Հովհաննիսյան, հայ երգահան, ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1962 թ.), ՀԽՍՀ (1972 թ.) և ԽՍՀՄ (1986 թ.) ժողովրդական արտիստ
1925 - Յուկիո Միշիմա (ծն. 1970), ճապոնացի գրող և դրամատուրգ
1920 - Լյուկ-Պետեր Քրոմբե (դ. 2005), բելգիացի նկարիչ
1919 - Ջուլիո Անդրեոտի (ծն. 2013), իտալացի քաղաքական գործիչ, երեք անգամ Իտալիայի վարչապետ
1896 - Դոն Դոս Պասոս (ծն. 1970), ամերիկացի գրող
1891 - Օսիպ Մանդելշտամ, ռուս բանաստեղծ, արձակագիր և թարգմանիչ, էսսեիստ, քննադատ, գրականագետ
1883 - Նինա Ռիչի (ծն. 1970), ֆրանսիացի նորաձևության դիզայներ, Nina Ricci բարձր նորաձևության տան տան հիմնադիր
1875 - Ալբերտ Շվիտցեր (մահ. 1965), գերմանացի աստվածաբան և բժիշկ, Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (1952)